Een reconstructie is hard nodig. Dat vindt de buurt al zeker 40 jaar, en dat vindt Tongerseweg Veilig vandaag nog steeds. Zo snel mogelijk een reconstructie. En daarbij graag luisteren naar wat de buurt te melden heeft over de inrichting die er dan  moet komen. Een reconstructie is gewoon achterstallig onderhoud.

De weg is compleet versleten, dát is de reden dat hij onder handen moet worden genomen. Al lange tijd weet de gemeente dat die reconstructie nodig, maar het werd decennialang stelselmatig ontkend, weggemoffeld en doodgezwegen. Pas toen de  jonge vereniging Tongerseweg Veilig een vrachtwagenverbod eiste, voet bij stuk hield en de zaak ging voorleggen aan de rechter, kwam er schot in de zaak.

Hieronder een aantal opmerkelijke gebeurtenissen uit een lange en droevige geschiedenis.

1964: Verkeerstelling. Onze oudste bron is een krantenbericht van september 1967. De gemeente zélf, namelijk directeur J. van der Venne van Openbare Werken, verkondigtde al meer dan 50 jaar geleden in het openbaar dat de Tongerseweg een reconstructie nodig had. Het was de uitkomst van een grote verkeerstelling in 1964.

1979: Riolering. Sommige mensen herinneren zich nog dat op de Tongerseweg riolering werd gelegd. De boel moest open en je zag de Maaskeitjes uit de tijd van Napoleon gewoon liggen. Er ging gauw weer een laagje stolgrind overheen, een laagje asfalt, en dat was dat. Het bewijs hebben wij opgespoord, het zit in ons archief: bestek no. 7, dienstjaar 1979.

1982: Reconstructie tot de Javastraat: Onderhand werden de protesten uit de buurt heviger en heviger. Het deel tot de Javastraat wordt onder handen genomen. In een krantenbericht uit die tijd staat:

De situatie van de Tongerseweg heeft in de afgelopen jaren geleid tot menig pittig debat in de gemeenteraad naar aanleiding van verbitterde klachten van de bewoners (…) Nog onlangs heeft het Actiecomité Tongerseweg Veilig door de Fysicawinkel in Eindhoven een onderzoek laten verrichten naar de geluidsoverlast van het verkeer (DDL, 9/11/1982)

2002: Op gesprek bij het college. Uiteindelijk kwam het toenmalige Actiecomité tongerseweg Veilig, waar onze vereniging uit is voortgekomen, in gesprek met het college. Wéér werd aangedrongen op een reconstructie. Maar nee, schreef wethouder Keijmis op 18 november 2002, dat was “te duur”. Een volledige reconstructie zou € 3.500.000 gaan kosten. Daar was “geen rekening mee gehouden”. Maar in 2006 zou er € 700.000 klaarliggen voor nieuw asfalt van Javastraat tot grens.

2004: Overleg met ambtenaren. In een gesprek op 28 juni 2004, waarvan wij een verslag in ons archief hebben, beginnen ambtenaren terug te krabbelen. Er kunnen tegenvallers zijn, dan “moet de politiek een keuze maken”. In dat gesprek ging het verder over: toename vrachtverkeer, luchtkwaliteit, een vrachtwagenverbod (!), “onaantrekkelijk maken” voor vrachtwagens, trillingen, kosten en afschrijvingsperiode van een reconstructie, algehele traagheid van de ambtenarij, toegezegd maar nooit verricht onderzoek naar de fundering (!), geldgebrek voor fatsoenlijk algemeen onderhoud, geheel ontbrekend overleg met de Belgen, etc. etc. Kortom, over alles waar we in 2021 nog steeds mee te maken hebben.

2005: Wethouder ontkent trillingshinder. Volgens de raadsnotulen van 10 mei 2004 verzekert wethouder Aarts de gemeenteraad dat de trillingshinder “echt wel voldoende is onderzocht”. Dat blijkt helemaal niet waar. De gemeente reageert bijna een jaar lang niet op verzoeken om het bewuste rapport. In de fractievergadering van de VVD op donderdag 8 september 2005 bekent de wethouder uiteindelijk aan Tongerseweg Veilig dat er geen onderzoeksrapport is.  In 2017 zal blijken dat de bewoners al die tijd wel degelijk gelijk hadden: er zijn inderdaad trillingen, de hele fundering is kapot en moet vervangen  worden.

2005: Brief aan de gemeenteraad. Tongerseweg Veilig signaleert in een brief aan de gemeenteraad dat het percentage vrachtverkeer volgens de provincie 15% is en volgens de gemeente 6%. Niemand neemt de moeite om hier achteraan te gaan.

2006: nieuw asfalt. Nadat er een burgerinitiatiefvoorstel aan te pas is gekomen, het eerste van Maastricht, met 1500 handtekeningen uit de hele stad, besluit de gemeenteraad in het najaar van 2005 om € 600.000 te besteden aan nieuw asfalt op de Tongerseweg. Er wordt overlegd met de bewoners over de uitvoering. Maar wat er uiteindelijk komt te liggen, is niet wat was afgesproken. Gedurende de onderhoudsperiode, waarin de aannemer uitvoeringsfouten gratis moet herstellen, wordt geen gehoor gegeven aan meldingen van uitvoeringsfouten.  Tientallen auto’s rijden hun banden lek en verliezen wieldoppen door de gevaarlijke betonnen randen, die onvoldoende zijn gemarkeerd. Op de kopse kanten geen paaltjes (afdeling verkeer vindt dit “niet nodig”) , zodat de vrachtwagens er met grote vaart overheen rijden, met nóg meer trillingen tot gevolg. Kortom, wel glad asfalt, maar verder: een ramp! En daar zitten we onderhand alweer 15 jaar mee, waarvan 8 met afgeschreven asfalt vol gaten en vullingen.

2006-2020: Doormodderen. Met sommige wethouders goed overleg, anderen hielden de deur stijf dicht. In 2017 nog een poging om de weg maar gelijk één rechte baan te maken, zonder de geliefde bomen. Dat haalt het ook weer niet in de gemeenteraad. Dan  komt de huidige wethouder Krabbendam. Die trekt zich niets aan van zijn eigen bestuursakkoord, (“Vrachtverkeer uit België dat Maastricht niet als eindbestemming heeft, rijdt ook niet door de stad“). Hij wil hooguit een reconstructie en weigert een vrachtwagenverbod in te stellen. Maar dat doet hij alleen mondeling. Daarmee zet hij Tongerseweg Veilig voor het blok. Zullen ze echt naar de rechter stappen om een afwijzend besluit te krijgen, waartegen ze in beroep kunnen gaan?

Tongerseweg Veilig, inmiddels een vereniging met 70 leden, zet door, en uiteindelijk dwingt de rechter het college een besluit te nemen.  Intussen begint de gemeente als een haas aan de voorbereiding van een reconstructie. Je kunt de bui immers zien hangen: in zo’n rechtszaak sta je er als gemeente niet goed op met een dossier van vijftig jaar uit- en afstel, als je het oude verhaaltje wilt verkopen: dat er een andere, betere, oplossing komt die deze keer heus zal werken.